Toygun Karahasanoğlu and Sedat Can
Özet
Bu çalışma, Lacan’ın teorik çerçevesinden faydalanarak Uluslararası İlişkiler disiplininde baskın olan tutarlı ve verili özne kavramsallaştırmasına karşı çıkmayı amaçlamaktadır. İlk olarak Lacan’ın temel kavramlarından ayna evresi, bilinçdışı ve arzu incelenmiştir. Sonrasında, verili ve tutarlı özne kavramı problematize edilmiştir ve Osmanlı Modernleşmesi’nin uluslararası boyutu, Lacan’ın arzu kavramı ile analiz edilmiştir. Bu açıdan, modernleşme sürecinde Osmanlı Devleti’nin, Batı’yı bir aşkın gösterge ve ideal-ben olarak gördüğü ve Osmanlı Devleti tarafından algılanan eksikliğin yalnızca Batılılışma ile giderilebildiği iddia edilmektedir. Bu çalışma, Lacan’ın teorik çerçevesinin Uluslararası İlişkiler’e temel iki katkısı olduğu sonucuna varır; birincisi, kendi kavramı, bu örnekte Osmanlı Devleti, Öteki ile ilişkisi ile kendini üretir ve öznenin bölünmüş gerçekliği, tutarlı bir kendi imgesiyle ile bastırılmıştır. İkincisi, Modernleşme süreci ile Lacan’ın meşhur “Arzu, Öteki’nin arzusudur” cümlesinin uluslararası alanda mevcudiyeti vurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Arzu, Bilinçdışı, Öteki, Osmanlı Modernleşmesi